මේ සම්මානයෙන් මගේ වැඩ ශෛලිය වෙනස් වන්නේ නැහැ
ජපානයේ උපත ලබා ළමා වියේදී ම බ්‍රිතාන්‍යට සංක්‍රමණය වූ, නවකතාකරුවකු, කෙටිකතාකරුවක හා තිර රචකයකු ලෙස සාහිත්‍ය ලෝකයේ අවධානය දිනාගත් කෂුවො ඉෂිගුරො මෙවර නොබෙල් සාහිත්‍ය ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලැබුවේ ය. ඔහුගේ නවකතා අතර වඩාත් අවධානයට ලක්වූ “ද රිමේන්ස් ඔෆ් ද ඩේ” සහ “නෙවර් ලෙට් මී ගෝ” සිනමා නිර්මාණ වශයෙන් ද අතිශයින් සාර්ථකයි. 62 හැවිරිදි වියේ පසුවන ඉෂිගුරො මේ වන විට නවකතා 8 ක් රචනා කර ඇති අතර එම කෘතීන් භාෂා 40 කට වැඩි ගණනකට පරිවර්තනය වී තිබේ.
ඔහු මෙවර නොබෙල් සාහිත්‍ය ත්‍යාගලාභියා බව පළමුවෙන් ම දැනුම් දී ඇත්තේ බී.බී.සී. යේ නිෂ්පාදිකාවක විසිනි. ඒ වනවිට නොබෙල් ත්‍යාග කමිටුවෙන් ඔහුට දැනුම්දීමක් කර නොතිබිණි. එබැවින් යම් දෙගිඩියාවක් ඔහු තුළ විය. කෙසේ වුවද මේ දැනුම් දීමට ඔහු ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ එය අප්‍රමාණ ගෞරවයක් බව පවසමිනි. මේ පණිවිඩයේ තේරුම තමාට ද ලොව සිටි විශිෂ්ට ලේඛකයන් අතරට පියවර තැබීමට හැකිවීම බැවින් ඔහු බෙහෙවින් සතුටට පත්විය. ඔහු කීවේ නොබෙල් ත්‍යාගය යනු යහපත් දෙයක් කිරීමට තල්ලුවක් බව ය. “ලෝකය හරිම අවිනිශ්චිත මොහොතක් ගෙවා දමමින් ඉන්නෙ. මේ වෙලාවෙ සෑම නොබෙල් ත්‍යාගලාභි‍යකුට ම සුබවාදී යමක් කරන්න පුළුවන්, කියන එකයි මගේ අපේක්ෂාව...” ඉෂිගුරෝ ගේ නවතම කෘතිය 2015 වසරේ දී නිකුත් වූ “ද බරීඩ් ජයන්ට්” ය. නොබෙල් ත්‍යාග කමිටුව එය අගය කළේ මතකයෙන් ඈත්වන දෑ සමඟ මෙන් ම ඉතිහාසයේ සිට වර්තමානයට ද ෆැන්ටසියේ සිට යථාර්ථයට ද මතකය සම්බන්ධ වන අයුරු ඉන් ගවේෂණය කරන බව දක්වමිනි. ඔවුන් ඔහුගේ ශෛලිය හඳුන්වා දුන්නේ ජේන් ඔස්ටින් හා ෆ්‍රාන්ස් කෆ්කාගේ සම්මිශ්‍රණයක් ලෙස ය. එමෙන් ම ලේඛනයේදී ඔහු විශිෂ්ට ඒකාබද්ධතාවක් පෙන්නුම් කරන බවද සඳහන් විය. නිර්මාණකරණයේදී ඔහු එක් පැත්තක් නොබලන බවද ඔහු වර්ධනය වී ඇත්තේ ඔහුට ම අයත් සෞන්දර්යාත්මක විශ්වයක බවද නොබෙල් ත්‍යාග ඇකඩමිය පවසා තිබිණි.
බී.බී.සී. යේ කලා සංස්කාරක විල් ගොම්පර්ට්ස් පවසන පරිදි කෂුවො ඉෂිගුරො යනු ලොව ඕනෑම භාෂාවකින් ලේඛනයේ යෙදෙන ලේඛකයන් අතරින් විශිෂ්ටයෙකි. සියලු ලේඛකයෝ කතා කියති. එහෙත් ඉෂිගුරෝගේ කතා වෙන ම තලයක ඇති ඒවා ය. ගොම්පර්ට්ස් පැහැදිලි කරන පරිදි ඔහු පාඨකයා කිසියම් විකල්පමය යථාර්ථයකට රැගෙන යන්නේ ය. එය අතීතයේ, වර්තමානයේ හෝ අනාගතයේ විය හැකිය. පාඨකයාට හැ‍ඟෙන්නේ තමා සිටින තැන සැබෑවක් බව ය. එහෙත් එවැනි තැනක් ගැන ඇත්තට ම ඔහු නොදනී.
කෂුවො ඉෂිගුරො ජපානයේ නාගසාකි නුවරදී උපත ලැබුවේ 1954 දීය. දෙවන ලෝක යුද්ධයේ අමිහිරි අත්දැකීම් බරපතළ ලෙස විඳ දරාගත් එම ප්‍රදේශය එකී අඳුරු මතක අතරින් ඒ වනවිටත් පියමං නොකර තිබූ තරම් ය. ඔහුගේ පියා සාගර විද්‍යාඥයෙකි. ඉෂිගුරො පවුලේ උදවිය බ්‍රිතාන්‍ය බලා ගිය අතර එවක් පටන් කෂුවො හැදී වැඩුණේ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයකු ලෙස ය. තරුණ කෂුවො ඉෂිගුරොට අවශ්‍ය වූයේ ගායකයකු සහ ගීත රචකයකු වීමට ය. ඔහු විවිධ ජනකලා අංගවලට සම්බන්ධ විය. කෙසේ වෙතත් ඔහු සංගීත ක්ෂේත්‍රයේ සාර්ථක වූයේ නැත. එසේ වුවද ගී පද රචකයකු ලෙස ලැබූ අත්දැකීම් ඔහුගේ පරම්පරාවේ ලේඛකයන් අතර ඉදිරියෙන් සිටීම සඳහා ඔහුට ඉවහල් විය. මනා පෙර සූදානමක් ඇතිව ප්‍රබන්ධකරණයේ යෙදීමට ඒ සියලු අත්දැකීම් තමාට ප්‍රයෝජනවත් වූ බව 2015 වසරේදී නිව්යෝර්ක් ටයිම්ස් පුවත්පතට සම්මුඛ සාකච්ඡාවක් ලබා දෙමින් ඔහු කියා තිබිණි.
නොබෙල් ත්‍යාගය ලැබීම පිළිබඳ ආරංචිය විදුලි සැරක් වැදුණු විට ඇතිවන කම්පනය බඳු විණැයි ලන්ඩනයේ පිහිටි සිය ග්‍රන්ථ ප්‍රකාශකයාගේ කාර්යාලයේ සිට ඔහු පවසා තිබේ. “ඇත්තට ම මේ ගැන පුංචි හරි අනුමානයක් තිබුණා නම් මං අද උදේ මගේ හිස සෝදා ගන්නවා...” යනුවෙන් ඔහු පළ කළේ ඒ විමතියයි. නොබෙල් ත්‍යාගය නොලැබුණු සමකාලීන ශ්‍රේෂ්ඨ ලේඛකයන් ගැන සිතන විට තමාට දැනෙන්නේ තමා වංචනිකයකු බඳු හැඟීමක් යැයි ද ඔහු පවසා තිබිණි. නොබෙල් ත්‍යාගය පිළිබඳ බී.බී.සී. යේ ඇමතුමෙන් පසු මාධ්‍යකරුවන් රැසක් මයික්‍රෆෝන සහ කැමරා ද රැගෙන ඔහුගේ නිවස ඉදිරිපිටට රැස් ව තිබේ. මගේ අසල්වැසියෝ හිතුවෙ මං කවුරු හරි මරලා වගේ අපරාධයක් කරලා කියලා... යැයි ඔහු පවසා තිබේ. සම්මානලාභී ලේඛක මයිකල් ඔන්ඩච්චි, මෙවර නොබෙල් සාහිත්‍ය ත්‍යාගය ඉෂිගුරොට හිමි වූ බව අසා තමා බලවත් උද්දාමයට පත්වූ බව පවසා තිබේ. “ඔහු විරල එමෙන් ම පුදුමාකාර ලේඛකයෙක්. ඔහු ගේ සෑම කෘතියකින් ම ඔහු මා මවිතයට පත් කළා...” යනුවෙන් ඔන්ඩච්චි සිය සතුට පළ කළේ ය.
ඉෂිගුරො සාහිත්‍යය ගැන උනන්දුවක් දක්වන්නට පටන්ගෙන ඇත්තේ ද යොවුන් වියේදී ම ය. නව හැවිරිදි හෝ දස හැවිරිදි ළමයකු ව සිටියදී ප්‍රදේශයේ පුස්තකාලයට ගොස් ෂර්ලොක් හොල්ම්ස් කතා කියැවීම ඔහුගේ පුරුද්දක් විය. “මං දැඩි ආසාවකින් හොල්ම්ස් සහ වොට්සන් ගැන කියෙව්වා විතරක් නෙවෙයි ඒ වගේ හැසිරෙන්නත් පටන් ගත්තා. ඉස්කෝලෙදි සමහරවිට මං ඔවුන් කතා කළ වචන භාවිත කළා...” යනුවෙන් ඔහු “ටයිම්ස්” සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී පවසා තිබේ. කෙන්ට් සරසවියෙන් ඉංගිරිසි සහ දර්ශනය විෂයයත් හදාරා ප්‍රබන්ධකරණය ගැන තවත් වසරක් හදාරමින් ශාස්ත්‍රපති උපාධිය සම්පූර්ණ කළේ නිර්මාණශීලී ලේඛනය පිළිබඳ ව ය. මැල්කම් බ්‍රැඩ්බරි, ඇන්ජලා කාටර් වැනි ලේඛක ලේඛිකාවෝ මේ අවදියේ ඔහුගේ සමකාලීනයෝ වූහ. ඔහු 29 හැවිරිදි වියේ සිටියදී ග්‍රැස්ට් සඟරාව විසින් නම් කළ බ්‍රිතාන්‍යයේ හොඳ ම තරුණ ලේඛක ලැයිස්තුවට ඉෂිගුරො ගෙ නම ද ඇතුළත් විය. මාටින් ඇමිස්, සල්මාන් රෂ්ඩි වැනි ලේඛකයෝද එහි වූහ.
ඔහු සිය පළමු නවකතාව, “අ ජේල් වීව් ඔෆ් හිල්ස්” එළිදැක්වූවේ 1982 දීය. එය එංගලන්තයේ ජීවත්වන මැදිවියේ කතකගේ ජීවිතය වටා ගොඩනැඟුණකි. “ද රිමේන්ස් ඔෆ් ද ඩේ” නම් ඔහුගේ තුන්වැනි නවකතාවට බුකර් ත්‍යාගය හිමි විය. එය සිනමාවට ද නැඟුණු අතර ඇන්තනි හෝකින්ස් ප්‍රධාන චරිතය නිරූපණය කළේ ය. පසුව ඉෂිගුරෝ කියා සිටියේ මේ කෘතිය මසක් වැනි කෙටි කාල සීමාවක් තුළ හදිසියේ රචනා කළ බව ය. එහි අත්පිටපත ඇත්තේ ඔහුගේ ම අත් අකුරිනි. ඔහුගේ නවකතා රහස් පරීක්ෂක, බටහිරවාදී, විද්‍යා ප්‍රබන්ධමය මෙන් ම ෆැන්ටසිමය ඒවා බව විචාරකයන්ගේ අදහස ය. ඔහුගේ නවකතාවලට විශාල පාඨක ආකර්ෂණයක් ද තිබේ. සාමාන්‍යයෙන් ඔහු ගේ කෘතියක් ඇමෙරිකාවේ පමණක් පිටපත් මිලියන 2.5 කට වැඩියෙන් අලෙවි වේ.
ඉෂිගුරො, ගාඩියන් වෙබ් අඩවියට පවසා තිබුණේ, මේ සම්මානය ලැබීමට තරම් තමා තරුණ වැඩි නේදැයි එක්වර ම දැනුණු බව ය. එහෙත් ඒ සමඟම ‘දැන් මට අවුරුදු 62 ක් නේදැයි” ඔහුට හැඟී තිබිණි. නොබෙල් ත්‍යාගය ලැබූ බොහෝ ලේඛකයන් ගේ සාමාන්‍ය වයස එය ය.
නවකතා සහ කෙටිකතාවලට අමතරව ඔහු “ද වයිට් කවුන්ටස්”, “ද සෑඩස්ට් මියුසික් ඉන්ද වර්ල්ඩ්” වැනි සිනමා තිර රචනා කිහිපයක් ද කර තිබේ. ඔහු ගේ ඇතැම් නවකතා සිනමාවට මෙන් ම නාට්‍යට ද නැඟී ඇත.
නොබෙල් ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලැබීම ඔහුගේ සාහිත්‍ය ජීවිතයට කෙබඳු බලපෑමක් කරනු ඇතිද යන ප්‍රශ්නයට ඉෂිගුරො පිළිතුරු දෙන්නේ, එය කිසියම් අවසානයක් සටහන් කරනු ඇතැයි තමා කල්පනා නොකරන බව පවසමිනි. සිය ලේඛක ජීවිතයේදී ප්‍රසිද්ධ ලේඛකයකු වීම සහ ලේඛන කාර්යයේ යෙදීමට කාලය සහ අවකාශය සොයා ගැනීම අතර සටනක යෙදීමට සිදු වූ බව ඔහු පවසයි. එබැවින්, එම කාර්යය තවදුරටත් ඉදිරියට යනු ඇත. එය ඊයේ මෙන් ම වෙනසකින් තොරව සිදුවනු ඇති බව ඔහුගේ විශ්වාසය ය. නොබෙල් ත්‍යාගලාභියකු වීම නිසා තමා අලස හෝ උදාසීන නොවනු ඇති බවත් තමන්ගේ වැඩ ශෛලිය වෙනස් නොවනු ඇති බවත් ඉෂිගුරො කියා තිබිණි.
නොබෙල් සාහිත්‍ය ත්‍යාගය ප්‍රදානය කරනු ලබන්නේ ලේඛකයකුගේ එක් නිර්මාණ කාර්යයක් හෝ කිහිපයක් සැලකිල්ලට ගනිමින් නොවේ. ඒ සඳහා ඔහුගේ සමස්ත ලේඛන දිවිය ම අවධානයට ලක් වේ. සම්මානයත් සමඟ ස්වීඩිෂ් ක්‍රෝන මිලියන 9 ක (පවුම් 832,000) මුදල් ත්‍යාගයක් ද පිරිනැමේ. ඉකුත් වසරේදී මේ සම්මානයට හිමිකම් කීවේ බොබ් ඩිලන් ය. මෙවර සම්මානලාභියා පිළිබඳ ප්‍රකාශයට පත්වී පැයකට පසු නොබෙල් ත්‍යාග කමිටුවේ ලේඛිකා සාරා ඩැනියුස්, ඉෂිගුරොට ඒ බව නිල වශයෙන් දන්වා තිබිණි. මෙම තෝරා ගැනීම ගැන ලෝකය සතුටුවනු ඇති බව සාරාගේ අදහස ය. විශිෂ්ට නවකතාකරුවකු තෝරා ගැනීමට හැකිවූ බව ඇය පවසා තිබේ.
