ආචාර්ය අජන්තා පෙරේරා මෙරට පමණක් නොව, ලොව බොහෝ රටවල පතළ කීර්තියක් ඇති පරිසර විද්‍යාඥවරියකි. ප්‍රතිචක්‍රීකරණය ඇතුළු බොහෝ පාරිසරික ප්‍රතිපත්ති මෙරටට හඳුන්වා දීමට පුරෝගාමි වූ ඕ තම ස්වේච්ඡා වෘත්තීය ජීවිතය අතරතුර වරක් වවුනියාවේ එල්ටීටීඊ කඳවුරකට කඩාවැදී ඔවුන්ට පරිසරය සුරැකීමේ වැදගත්කම කියා දීමට කටයුතු කළාය. ‘කසළ රැජන’ යන අන්වර්ථ නාමයෙන් හඳුන්වනු ලබන ආචාර්ය අජන්තා 2019 ජනාධිපතිවරණයේදී ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජවාදි පක්ෂයේ ජනාධිපති ධුර අපේක්ෂිකාව ලෙස තරග කරයි.
ජනාධිපතිවරණයට තරග කිරීමට ඔබ කල්පනා කළේ ඇයි?
මේ සඳහා බලපෑ ප්‍රධානතම කාරණාව වන්නේ වත්මන් පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරුන්ගේ හැසිරීම ගැන ඇති වූ අප්‍රසාදය. ඔවුන්ට සංවාදයෙන් කටයුතු විසඳාගැනීමට නොහැකි වී තිබෙනවා. එයින් පෙනීයන්නේ ඔවුන්ට බුද්ධිමත් ලෙස ගැටලු නිරාකරණය කිරීමට නොහැකි වී ඇති බවයි. මට කණගාටුවක් ඇති කළ අනෙක් කාරණය තමයි පාස්කු ප්‍රහාරය ගැන මේ කිසිවකුත් වගකීමක් ඇති ආකාරයට කටයුතු නොකිරීම. මෙය ඇත්තෙන්ම ඉතා නරක තත්ත්වයක්. දේශපාලනයට පැමිණීමට මට හේතු වූ අනෙක් කාරණය තමයි එංගලන්තයෙන් කසළ ගෙන ඒම. මේ ක්‍රියාවත් සමඟ 1992දී අප අත්සන් කළ බාසල් සමුළුව අප උල්ලංඝනය කරනවා.
සමාජයේ සිටින සියලු දෙනා කියා සිටිනවා පාර්ලිමේන්තුවේ සිටින 225 දෙනා තවදුරටත් අවශ්‍ය නැහැ කියලා. ඒත් කවුරුවත් ඒ සඳහා ක්‍රියාමාර්ගයක් ගන්නේ නැහැ. ඒ අනුව අපට සම්පූර්ණ වෙනසක් අවශ්‍ය බව මා විශ්වාස කරන නිසා මේ සඳහා ඉදිරිපත් වීමට මම තීරණය කළා.
ඔබ හොඳ පිළිගැනීමක් ඇති පරිසරවේදිනියක්. ඔබ විශ්වාස කරනවාද, පරිසරය ගැන ඇති ඔබේ දැනුම සහ පරිසරය සුරැකීමට ඇති කැප වීම යන කාරණා පමණක් මේ රටේ නායකයා වීමට ප්‍රමාණවත්ය කියා?
එයට පරිසරය ගැන දැනුම පමණක් ප්‍රමාණවත් වන්නේ නැහැ තමයි. අපට සංවර්ධනය අවශ්‍යයි, සංවර්ධනය නැතිව කිසිම රටක් පවත්වාගෙන යන්න බැහැ. ඒත් අප රට සංවර්ධනය කරා ගෙන යන්නේ කෙසේද යන්නයි ප්‍රශ්නය. රට දූෂණයෙන් තොරව, නිදහස්ව සහ සාධාරණව පවතින බව අප සහතික කරගත යුතුයි. එසේම බහුතර ජනතාවගේ අවශ්‍යතා ඉටු කරන බව අප සහතික කරගත යුතු අතර, රටේ සංවර්ධනයේ ප්‍රතිඵල රටේ සිටින දුප්පතුන් වෙනුවෙන් හොඳින් යෙදවෙන බව අප සහතික කරගත යුතුයි. ඉතින් ජනාධිපති වශයෙන් රටේ සංවර්ධනයට මා ප්‍රමුඛත්වය දෙනවා.
ජනාධිපතිවරණයකදී ජයග්‍රහණයක් අත් කරගත හැක්කේ ප්‍රධාන පක්ෂවල අපේක්ෂකයන්ට පමණක් යැයි බොහෝ අය අතර මතයක් පවතිනවා. ඒ යථාර්ථය තුළ ඔබට ඇත්තේ විශාල අභියෝගයක්. මේ සම්බන්ධව ඔබගේ දැක්ම කුමක්ද?
ශ්‍රී ලාංකිකයන් බහුතරයකගේ අදහස එය වන විට විශාල අභියෝගයක් පවතිනවා. ඔවුන් හිතනවා බලය තිබෙන්නේ විශාල පැජරෝවල ගමන් කරන, හමුදා භටයන් පිරිවරාගෙන ගමන් බිමන් යන අයටයි කියලා. ඒත් මා ඔවුන් බලවතුන් ලෙස දකින්නේ නැහැ. ඔවුන් බලයේ එල්ලී සිටින්නේ ඔවුන්ට පාර්ලිමේන්තුවේ රැඳී සිටිය යුතු නිසායි. මා මොනම ආකාරයකින් වත් ඔවුන්ට සමාන වීමට කල්පනා කරන්නේ නැහැ.
ප්‍රසිද්ධ වීමට ඔබ යොදාගන්නා ක්‍රමෝපාය කුමක්ද?
මේ අවස්ථාවේ අප ඉතා සරල ලෙස මිනිසුන් වෙත ගොස් ඔවුන්ව හමු වනවා. එය තමයි අපට ඇති හොඳම ක්‍රමය. එහෙත් ජනමාධ්‍යවලින් ලැබෙන සම්මුඛ සාකච්ඡාත් ඉතා ප්‍රයෝජනවත්. අනෙක් අතට මැතිවරණ කොමසාරිස්වරයා අතිශය විනිවිදභාවයෙන් කටයුතු කිරීම ඉතා අගය කළ යුතුයි.
ඔබ තරග කරන්නේ ශ්‍රී ලංකාවේ සමාජවාදි පක්ෂයෙන්. ඔබ සමාජවාදියෙක්ද? ජනාධිපති ලෙස බලයට පත් වූ පසු ඔබ සමාජවාදි ප්‍රතිපත්ති පදනම් කරගන්නවාද?
මා හැමදාමත් සමාජවාදියකු වුණා. මගේ පාරිසරික වැඩ ආරම්භ වුණේ කසළ ගොඩගසා තිබූ ස්ථානවල ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සඳහා කසළ එකතු කරන දුප්පතුන්ගෙත් දුප්පතුන් සමඟයි. සමාජවාදය කියන්නේ වැඩ කරන පන්තියට බලය ලබා දීමයි. මා එය දැඩිව විශ්වාස කරනවා. මා කියන්නේ නැහැ පෞද්ගලික කර්මාන්ත සඳහා මා විරෝධය දක්වනවා කියලා. එහෙත් අප රජයෙන් පාලනය වන කර්මාන්ත ශාලා වැඩි වැඩියෙන් ඇති කළ යුතුයි.
ලොව ප්‍රථම කාන්තා අගමැතිවරිය වගේම ප්‍රථම විධායක ජනාධිපතිවරියත්ප ශ්‍රී ලංකාවෙන් බිහි කර තිබෙනවා. ඒත් ඔබ විශ්වාස කරනවාද ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලනයේ නිරත වීම කාන්තාවකට පහසු දෙයක් කියලා.
ඇත්තෙන්ම එය එසේ විය යුතුයි. මා දරුවන් දෙදෙනකුගේ මවක්. මා පවුල් බැඳීම සුරක්ෂිත කළ යුතුයි. එසේම නිතරම පවුලේ වටිනාකම ඉහළින්ම රකිනවා. රට වෙනුවෙන් කටයුතු කරන විටත් ඒ ප්‍රතිපත්තියම තමයි මා අනුගමනය කරන්නේ. මා විශ්වාස කරනවා රටේ සිටින සියලුම පුරවැසියන් මගේ දරුවන්ය කියලා. ඒ නිසා මෙය තවදුරටත් කාන්තාවකට අලුත් දෙයක් නොවෙයි. ශ්‍රී ලංකාවෙන් ප්‍රථම කාන්තා අගමැතිවරිය වගේම ප්‍රථම විධායක ජනාධිපතිවරිය බිහි වීම මා බෙහෙවින්ම අගය කරනවා. ඒත් අප අමතක කරන්න නරකයි සෑම වසරකම මේ රටේ කාන්තාවන් විශාල පිරිසක් තම පවුලේ අය මෙහි දමා ගෘහ සේවය සඳහා මැදපෙරදිග රටවලට යන බව.
ලොව බොහෝ ප්‍රදේශවල හරිත දේශපාලන පක්ෂ තිබෙනවා. ඒත් ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන ව්‍යූහයේ එවැනි පක්ෂ ඇත්තේ නැහැ. එයින් අදහස් වන්නේ ශ්‍රී ලාංකිකයන් පරිසරය සම්බන්ධයෙන් දක්වන්නේ අඩු සංවේදිතාවක් කියන කාරණයද?
මගේ අධ්‍යාපන කටයුතු අවසන් කොට 1993දී මේ රටට පැමිණෙන විට, පරිසර සංරක්ෂණය ගැන රටේ එතරම් දැනුවම්වත්භාවයක් තිබුණේ නැහැ. ඒත් වසර කිහිපයකින් පරිසරය ගැන දැනුවත්භාවයක් ඇති කිරීමට අපට හැකි වුණා. පසුව මා ෆීජි දූපත්වලට ගිය කාලය වන විට බිම් මට්ටමේ පරිසර සංවිධාන 35,000කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ශ්‍රී ලංකාවේ පැවැතුණා. මේ රටේ සිදු වුණේ දේශපාලන අවශ්‍යතාව තකා පරිසරය නොසලකා හැරීමයි.
අතීතයේ ඔබ කාලයක් ආණ්ඩුවේ ආයතන රාශියක් සමඟ සමීපව කටයුතු කළා. වරක් ඔබ පරිසරය පිළිබඳ කැබිනට් ඇමැතිවරයාගේ උපදේශකවරියක ලෙසද කටයුතු කළා. ඒ වැඩවලදී ඔබට සාර්ථකත්වයක් අත් කරගත හැකි වුණාද?
එක වැදගත් කරුණක් තමයි ජාතික ඝන අපද්‍රව්‍ය කළමනාකරණ පනත ඇති කිරීම. මා එය සිදු කළේ පාඨලී චම්පික රණවක ඇමැතිවරයා සමඟයි. ඝන අපද්‍රව්‍ය සමඟ අප කටයුතු කළ යුත්තේ කෙසේද යන්න ගැන අවශ්‍ය සියලු කාරණා මෙහි අඩංගුයි. අවාසනාවකට වගේ අමාත්‍යවරයා ඒ ප්‍රතිපත්තිය දිගටම ක්‍රියාත්මක කළේ නැහැ.
ඉන් පසු මා ආහාර උපදේශන කමිටුවේ කාර්යභාරයක් ඉටු කළා. මිනිසුන් තමන් පරිභෝජනය කරන්නේ කුමක් දැයි යන්න දැනුම්වත් කිරීමට අප කටයුතු කළා. එසේ වෙතත් යථාර්ථවාදි නොවන දැන්වීම් විශාල ප්‍රමාණයක් රූපවාහිනියේ විකාශය වෙනවා. සමාගම් තම නිෂ්පාදන සම්බන්ධව ප්‍රචාරය කළ යුත්තේ මොනවාද නැත්තේ මොනවා දැයි තහවුරු කිරීමට අප කණ්ඩායමක් ලෙස කටයුතු කළා.
එසේම ගොවීන් තමන්ගේ වගාවලට වැඩිපුර කෘෂි රසායන භාවිත කිරීම වැළැක්වීමට දැනුම්වත් කිරීමටත් මට පුළුවන් වුණා. පාරිභෝගික සේවා අධිකාරියේ මිල කමිටුවේ මා සේවය කළ අවස්ථාවේ කිරිපිටි සමාගම්වලට හිතුමතේ මිල ඉහළ දැමීමට ඉඩ නොදීමට මට හැකි වුණා.
වරක් ඔබ එල්ටීටීඊ කඳවුරකට ඇතුළු වී, ඒ කඳවුරේ නායකයාට කඳවුර තුළ පරිසරය සුරැකීමේ වැදගත්කම කියා දුන්නා. ඒ සිදු වීම කෙටියෙන් පැවසිය හැකිද?
එය විශිෂ්ට අත්දැකීමක්. එය යුද්ධය තීව්‍ර ලෙස පැවැති කාලයක්. වවුනියාවේ කොම්පෝස්ට් පොහොර වැඩසටහනක් වෙනුවෙන් මා නිතර එහි යන්න-එන්න පටන්ගෙන තිබුණා. මෙසේ යන අතරතුර දිනක් තැඹිලි සහ රතු පැහැති පොලිතීන් කොඩි රැසක් ප්‍රදේශයේ තිබෙනවා මා නිරීක්ෂණය කළා. ඒ නිසා මා මෙතෝදිස්ත පූජකවරයකු සමඟ ප්‍රදේශයේ එල්ටීටීඊ කඳවුර වෙත ගොස් එහි නායකයා හමු විය යුතු බව දැඩිව කියා සිටියා. ඉල්ලීම් කිහිපයක්ම සිදු කළ පසු කඳවුරේ නායකයා මා හමු වුණා.
‘ඔබ බිම්කඩක් වෙනුවෙන් සටන් වදිනවා. ඔබ ඒ භූමියට ආදරේ නම් පොලිතීන්වලින් එය දූෂණය කරන්නේ ඇයි? තවදුරටත් පොලිතීන් සැරසිලි භාවිත නොකරන බවට මට ඔබගෙන් සහතිකයක් අවශ්‍යයි’ මා ඔහුට පැවැසුවා. පැය දෙකක් පමණ සාවධානව මට ඇහුම්කන් දීමෙන් අනතුරුව ඔහු මා කියූ දෙයට එකඟ වුණා. ඉන් මොහොතකට පසු ඔහු නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් පැවැසුවා තවදුරටත් ඒ කඳවුරේ පොලිතීන් සැරසිලි භාවිත නොකරන බවට. එයින් තවත් පියවරක් ඉදිරියට තැබූ ඔවුන් මට පොරොන්දු වුණා ඒ ප්‍රදේශයේ වැඩි-වැඩියෙන් රුක් රෝපණය කරන බවට.
(සන්ඩේ ඔබ්සවර් පුවත්පතට රජිත ජාගොඩආරච්චි සම්පාදනය කළ ලිපියක් ඇසුරෙනි)
