ශ්‍රී ලාංකේය සාහිත්‍ය ඇගැයීම් ක්ෂේත්‍රයට අලුතෙන්ම එකතු වන සාහිත්‍ය ත්‍යාගය වන්නේ ‘විදර්ශන සාහිත්‍ය ත්‍යාගය’යි. සැප්තැම්බර් 01 වැනිදා වෝටර්ස් එජ්හි පැවැත්වෙන මෙම සම්මාන උලෙළ සඳහා සාහිත්‍ය කෘති ඇගැයීම මේවනවිට අවසන් ව තිබේ.
ඉකුත් සති කිහිපය පුරාවට, මෙම ඇගැයීම් සිදු කෙරුණු අතර එහිදී ප්‍රකාශයට පත් නොවූ සිංහල නවකතා, කෙටිකතා සංග්‍රහ, සිංහල කාව්‍ය සංග්‍රහ අත්පිටපත් සහ සිංහලෙන් ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පරිවර්තන කළ කෘති යන කාණ්ඩ හතර යටතේ ඇගයීම සිදු කර තිබීම විශේෂය.
විදර්ශන ප්‍රකාශන ආයතනය ආරම්භ වන්නේ මීට වසර 27කට පෙරය. එනම් 1997 වසරේදීය. එවක ඔවුන් මෙම ක්ෂේත්‍රයට පැමිණෙන විට සාහිත්‍යකරණය හා ප්‍රකාශනය ඇගැයීමට ලක්කෙරුණ ප්‍රධාන සාහිත්‍ය ඇගැයීම් උත්සවය වූයේ රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මාන උලෙළය. පසුව ආරම්භ කෙරුණු ගොඩගේ සාහිත්‍ය සම්මානය ප්‍රදානය සිදු වූයේ 90 දශකයේ අවසන් භාගයේදීය. 2000 වසරෙන් පමණ පසුව පොත් ප්‍රකාශකයින් ඒකරාශී වී කොළඹ ජාත්‍යන්තර පොත් ප්‍රදර්ශනය ආරම්භ කෙරුණි. මෙය වටා පාඨක ප්‍රජාව වේගයෙන් රොද බඳින්නට විය. ඉතා කෙටි කාලයක් තුළ මෙරට පොත් ප්‍රකාශන කර්මාන්තය වෙනස්කම් රාශියකට බඳුන් වූ අතර නව පොත් ප්‍රකාශකයන් ක්ෂේත්‍රයට ඇතුළු විය. මෙනිසා පොත් මුද්‍රණය ද කර්මාන්තයක් වශයෙන් වර්ධනය වීමට පටන් ගත්තේය. පොත් ප්‍රදර්ශනය සඳහා පාඨක ආකර්ෂණය නොඅඩුව වර්ධනය වීමත් සමඟ පොත් ප්‍රකාශකයන්ගේ සංගමය ද සාමාජික හා ආර්ථික වශයෙන් බලවත්ව නැඟී ආවේය. ස්වර්ණ පුස්තක සාහිත්‍ය සම්මාන උලෙළ ඇරඹීමේ පදනම වැටෙන්නේ ඒ අයුරිනි.
රාජ්‍ය සාහිත්‍ය සම්මානය සහ ගොඩගේ සාහිත්‍ය සම්මාන ප්‍රදානය මඟින් ලේඛකයා ගෞරවනීය තලයකට ඔසවා තැබුණු අතර ස්වර්ණ පුස්තක සම්මාන ප්‍රදානය මඟින් ගෞරවනීය බව මෙන්ම කිසියම් වෙළෙඳපොළ වටිනාකමකට ලේඛකයා ඔසවා තැබීය. මෙයින් ලේඛකයා මෙන්ම ප්‍රකාශකයාට ද විශාල වෙළෙඳපොළක් නිර්මාණය විය. මෙයින් ලේඛකයාට ප්‍රකාශන කර්මාන්තය තුළ විශාල බලයක් නිර්මාණය කෙරිණි.
මේ වනවිට ලංකාවේ සාහිත්‍ය සමාජය තුළ සම්මාන ප්‍රදානය පිළිබඳ ඇත්තේ විවේචනාත්මක ආකල්පයකි. ඒ පිළිබඳවත් විදර්ශන සාහිත්‍ය ත්‍යාගය පිළිබඳවත් අප එහි ප්‍රකාශන අධිපති ජනක ඉනිමංකඩගෙන් විමසීමක් කළෙමු. “ මේ වන විට පාඨකයන් අතර සම්මාන ප්‍රදානය පිළිබඳව තිබෙන විශ්වසනීයත්වය ක්‍රමානුකූලව ගිලිහෙමින් තිබෙනවා. වසර 25ක් පුරාවට පවත්වපු ගොඩගේ සාහිත්‍ය සම්මාන ප්‍රදානය නවතා දැමුවා. අනෙකුත් සම්මාන උලෙළවලත් යම් අර්බුදකාරී තත්ත්වයන් නිර්මාණය වී තිබෙනවා. මේ නිසා විදර්ශන ප්‍රකාශන ආයතනය විදියට සාහිත්‍ය ඇගැයීමක් ලෙස ත්‍යාගයක් පිරිනැමීමට අපි තීරණය කළා.
අනෙකුත් සාහිත්‍ය ප්‍රදානයන්ගෙන් මෙය වෙනස් වීමට හේතු කාරණා ගණනාවක් බලපා තිබෙනවා. ලෝකය පුරා සාහිත්‍ය ඇගැයීම වර්ගීකරණ දෙකක් යටතේ සිදු වෙනවා. ඒ සම්මාන ප්‍රධානය සහ ත්‍යාග ප්‍රදාන ලෙස. උදාහරණයක් ලෙස නොබෙල් ත්‍යාගය ලෙස එම ඇගැයීම හඳුන්වනවා මිසක් නොබෙල් සම්මානය කියා කියන්නේ නැහැ. බුකර් ත්‍යාගය කියනවා මිසක් සම්මානය කියන්නේ නැහැ. ලංකාවේ මෙවැනි ඇගැයීමක් තිබුණේ නැහැ. ඒ නිසා අප මෙම සාහිත්‍ය ඇගැයීම විදර්ශන සාහිත්‍ය ත්‍යාගය ලෙස නම් කරනු ලැබුවා. අනෙක් අතට අපේ ස්ථාවරය වුණේ සාහිත්‍ය කිසිවකුට විනිශ්චය කළ නොහැකි බවයි. ඒ සඳහා නොවෙනස් අර්ථකථන නැහැ. එය අපේ දැනුමට රසවින්දනයට, අත්දැකීමට හා අපේ සමස්ත සමාජ ක්‍රියාවලියට සාපේක්ෂයි. ඒ වගේම අපේ දැක්ම හා දෘෂ්ටිවාද අනුවත් එය වෙනස් වනවා. එනිසා අපට කළ හැක්කේ එය ඇගැයීමකට ලක්කිරීම පමණයි. ඒ නිසා අප විනිශ්චය මණ්ඩල වෙනුවට ඇගැයීම් මණ්ඩල මේ සඳහා හඳුන්වා දුන්නා. ඒ වගේම සම්මාන වචනය වෙනුවට ‘ජය මූර්තිකාව’ කියන වචනය හඳුන්වා දුන්නා. ඒ අනුව අප ලබාදෙන ඇගැයුම් සම්මානය ජය මූර්තිකාව ලෙසයි හඳුන්වන්නේ.”
මෙහිදී ඇගැයීමට ලක්වන්නේ මෙතෙක් ප්‍රකාශයට පත් නොවුණු අත්පිටපත් වීම විශේෂය. එය අාධුනික ප්‍රවීණ යනුවෙන් සලකා බැලීමක් ද සිදු නොකරන අතර ඇගැයිම් මණ්ඩලය වෙත මෙම අත්පිටපත් ලබාදෙන්නේ කර්තෘගේ නම සඳහන් නොකර වීම ද විශේෂය. මේනිසා නිර්මාණයේ ප්‍රබලත්වය හැරුණු කොට වෙනත් කිසිදු සාධකයක් මෙම ඇගැයීම සඳහා බලනොපායි. පෘතග්ජන මිනිසුන් ලෙස තමන් දන්නා හඳුනන අයගේ මෙන්ම සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ නමක් දිනා සිටින අයකුගේ කෘතියක් කෙරෙහි නිරායාසයෙන් ඇතිවන ළබැඳියාව මෙහිදී සිදු නොවන අතර එය වඩා ප්‍රශස්ත ඇගැයීමක් බවට පත්වේ.
මෙම ඇගැයීම් ත්‍යාගය සඳහා කාව්‍ය නවකතා කෙටිකතා අත්පිටපත් ඇගැයීමට ලක්කරන අතර මෙතෙක් කිසිදු සාහිත්‍ය ඇගැයීමකට නිර්දේශ නොවූ ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පරිවර්තනය කෙරුණු ප්‍රකාශයට පත් කාව්‍ය නවකතා හා කෙටිකතා සඳහා ද ත්‍යාග පිරිනැමීම ද විශේෂය. ඒ අනුව මීට පෙර විවිධ කතුවරුන් විසින් වසර ගණනාවකට පෙර සම්පාදිත කෘති මෙන්ම වර්තමානයේ ප්‍රකාශයට පත්ව ඇති කෘති මඟින් කළ පරිවර්තන කෘති සලකා බැලේ. සිංහල සාහිත්‍ය ජාත්‍යන්තරය වෙත රැගෙන යාම මෙහි අරමුණ වූ බව විදර්ශන ප්‍රකාශන අධිපති ජනක ඉනිමංකඩ පෙන්වා දෙයි. 
මේ වන විට විදර්ශන සාහිත්‍ය ත්‍යාගය සඳහා කාව්‍ය අත්පිටපත් 199ක් කෙටිකතා අත්පිටපත් 107ක් සහ නවකතා 96ක් පළමු වතාවට හඳුන්වා දුන් ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය වූ කෘති 20ක් ලැබී තිබේ. ඒ අනුව ලියනගේ අමරකීර්ති විසින් රචනා කළ අහම්බකාරක, සමන් වික්‍රමාරච්චිගේ අසන්ධිමිත්තා සහ කාව්‍ය කෘතීන් ගණනාවක්ද ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය වූ කෘති අතර වේ.
මෙම ඇගැයීමේදී පළමු අවස්ථාවේ නිර්මාණ 07ක දිගු ලැයිස්තුවක් ඉදිරිපත් කළ අතර එයින් නිර්මාණ 3 බැඟින් අවසන් වටයට තෝරා ගෙන ඇති අතර ඉන් තෝරා ගන්නා අවසන් කෘති හතර එළඹෙන සැප්තැම්බර් 01 වැනිදා බත්තරමුල්ල වොර්ටර්ස් එජ් හීදී පැවැත්වෙන විදර්ශන සාහිත්‍ය ජය මූර්තිකා ප්‍රදානයේදී ප්‍රකාශයට කෙරේ. එක් අංශයකින් ජයග්‍රහණය ලබන ලේඛක ලේඛිකාවන්ට වසර 5ක් ඉක්මවන තෙක් යළිත් එම අංශයෙන්ම ‘විදර්ශන සාහිත්‍ය ත්‍යාගය’ සඳහා අත්පිටපත් ඉදිරිපත් කළ නොහැකිය.
මෙහිදී විදර්ශන සාහිත්‍ය ත්‍යාගය හිමි කරගන්නා ජයග්‍රාහී අත්පිටපත් හතර සඳහා එක් අයකුට රුපියල් 150,000 බැඟින් වූ මුදල් ත්‍යාගයක් හිමිවන අතර විදර්ශන සාහිත්‍ය ජය මූර්තිකාව ද ප්‍රදානය කරයි. මීට අමතරව මේ සියලු කෘති සති දෙකක් ඇතුළත මුද්‍රණද්වාරයෙන් පාඨකයා අතට පත් කිරීමට සැලසුම් කර අතර මාස හයක් වැනි කෙටි කාලයක් තුළ ජයග්‍රාහී කාව්‍ය සංග්‍රහය, කෙටිකතා සංග්‍රහය සහ නවකතාව ඉංග්‍රීසි භාෂාවට පරිවර්තනය කර පළ කිරීමට ද නියමිතය. එමෙන්ම ලෝකයේ විශේෂයෙන්ම අපේ අසල්වැසි ඉන්දියානු සාහිත්‍ය ප්‍රකාශකයන් සමඟ සාකච්ඡා කර මේ කෘති ඒ රට තුළ ප්‍රකාශයට පත් කිරීමට බලාපොරොත්තුවෙන් සිටින බව ජනක ඉනිමංකඩ පෙන්වා දෙයි.
මෙම නව ඇගැයීම හේතුවෙන් මේ ප්‍රවණතාව ඉදිරියේදී තවත් වර්ධනය වනු ඇති අතර, ලෝක සාහිත්‍යට සිංහල සාහිත්‍ය වේගයෙන් ගමන් කරනු ඇතැයි බලාපොරොත්තු තැබිය හැකිය. මෙනිසා විදර්ශන සාහිත්‍ය ත්‍යාගය කිසියම් මුදලක් සමඟ ත්‍යාගයක් ලබාදී ඇගැයීමට ලක්කිරීමකට එහා ගොස් අපේ ලේඛකයන්ට හා ඔවුන්ගේ සාහිත්‍ය කෘතිවලට ලංකාව තුළ මෙන්ම ලංකාවෙන් පිටත වෙළෙඳපොළක් නිර්මාණය කිරීමක් ලෙස ද සැලකිය හැකිය.
රසික කොටුදුරගේ