හාත්පස තද කළු අඳුරත්, යකඩ උණුවෙන රක්ත වර්ණ පැහැයත්, හැළියේ ගොජ ගොජ ගා නැඟෙන ලෝ දිය රත්වෙන හඬත්, විලාප නඟා කෑමොර දෙන නරපණුවන්ගේ වේදනාත්මක කෑමොර දීමත්, යමපල්ලන්ගේ කඨෝර අණදීමත්, මූසල පරිසරයක නිමිති පහළ කර හමාරය. මේ මොහොතේ ද පවුකාරයෝ කටු ඉඹුල් ගහේ කටු ඇනි ඇනී ඉහළටත් පහළටත් ලේ පෙරාගෙන නඟිමින් බසිමින් සිටිති. යමපල්ලන් දෙදෙනෙක් පසෙකින් ලොකු කියතක් ගෙන පවුකාරයකුගේ ශරීරය කපා වෙන් කරති. තවත් පසක යමපල්ලෝ නරපණුවන් පෝලිම් ගස්වා ලෝ දිය බලෙන් පොව්වති. විවේකයක් නොමැතිව පවුකාරයන් නොයෙකුත් වධ බන්ධනයන්ට ලක්වන, නම ඇසූ පමණින් ලොකු කුඩා සෑම නරපණුවකුගේම ලෝම ඩැහැගැන්වෙන මාරයාගේ වාසභූමිය දැඩි කලබලකාරී බවකින් දිස්වීම සාමාන්‍ය සිදුවීමකි.
එතන සිට අපාය කඩි ගුලක් ඇවිස්සුණාක් මෙන් කලබලය; නොසන්සුන්ය. යමපල්ලන් ද අතොරක් නොමැතිවම තම රාජකාරි ඉටු කරමින් සිටි.
“උතුමාණෙනි, උතුමාණෙනි”
මාරයා මාරාංගනාවන්ගේ සිත්කලු නර්තනයටත්, කන්කලු ගායනයටත් සවන් දෙමින් විවේකීව මන පිනවමින් සිටිනා මොහොතේ තමා වෙත කලබලයෙන් දුවගෙන පැමිණි යමපල්ලකුගෙන් “යමපල්ල තෝ මේ ලෙස බෙරිහන් දෙන්නේ කිමදැයි?”පෙරළා ප්‍රශ්න කරන්නට වූයේ මහ කරදරකාරයකු දෙස බලන්නාක් මෙන් කෝපයට පත්ව රවා බලමිනි.
“අපායට අධිපති මාරදේව පුත්‍රයාණෙනි, ගැත්තාට අනුකම්පා කරනු මැන. ලෝක සිතියමේ අඹ ගෙඩියක් වගේ හැඩේ තියෙන රටක් දැන් දවස් ගණනක ඉඳලා තද රතු පාට වෙලා තියෙන්නේ. එහේ උන් ඔක්කෝම මෙහෙට ආවොත් අපායම උන්ගෙන් ම පිරෙනවා”
“හ්ම් හ්ම්. ඒකට කමක් නෑ. කොහොමත් මේකට එන්න ඉන්න ඈයොනේ”
“එහෙමයි උතුමාණෙනි”
“ඔය එන නරපණුවෝ සේරොම නරයන්ගේ රටේ උන් බෙදෙන හැටියටම බෙදලා විභාගයට ගන්නකම් ඒ ඒ තැන්වලට දානවා”
“හොඳමයි උතුමාණෙනි” යමපල්ලා මාරයාට ගෞරව දක්වා තම රාජකාරිය ඉටු කිරීම සඳහා ඉක්මනින් පිටත් විය. යමපල්ලන් විසින් අපායට අලුතින් පැමිණි නරපණුවන් යම රජුගේ උපදෙස් පිට දේශපාලකයන්, රජයේ සේවකයන්, වෘත්තීය සමිති නායකයන්, පූජකයන්, කලාකරුවන් ලෙස වෙන් කර අඳුරු කුටිවලට දමා උන්ගේ පවුකාරකම් සිහිපත් කරවන්නට විය.
වැඩි වෙහෙසක් නොගෙනම නරපණුවන්ගේ පැටිකිරියාව අනාවරණය කරගන්නට යමපල්ලන්ට හැකිවිය. විනිශ්ච සභාව ඉතා ඉක්මනින්ම පවත්වන්නට තීරණය කර දින හා වේලාවන් නියම විය.
නියමිත දින නියමිත වේලාවට යමරජු විනිශ්චය ශාලාවට පැමිණෙන මොහොත ආසන්න වෙත්ම යමපල්ලෝ භයානක හඬ නංවමින් ආයුධ එකට එක හප්පමින් යක්බෙර ගසමින් යමරජ්ජුරුවන් පිළිගන්නට සුදානම් වූහ. මාරයා ද මහත් තේජසින් විනිශ්චය ශාලාවට පැමිණ පාපකර්ම නිසා අපායට වැටුණු නරපණුවන් දෙස බිහිසුණු බැල්මක් හෙළා තම ආසනයෙහි වාඩි විය. වන්දිභට්ටයන්ගේ මාරාභිමාන ගී ගායනයෙන් පසුව විනිශ්චය සභාවේ කටයුතු ආරම්භ කරන ලදි.
“උතුමාණෙනි සුදු ඇඳ ගත් බඩ තඩි උන් ටික එහේ මන්ත්‍රීවරුලු. මේ පැත්තේ මරුමුස් පෙනුමක් තියෙන උන් වෘත්තීය සමිතිවල අයයි. කපටි මූණවල් තියෙන අය ආගමික පූජකයෝයි. අනිත් පැත්තේ ඉන්න උන් රාජ්‍ය සේවකයෝ. ඔය ටික ටික ඉන්නේ ගොවියොයි කම්කරුවොයි. යාන්තම් වෙළෙඳාමක් කරගෙන ජීවත් වෙච්ච උනුයි” යමපල්ලෙක් මාරයාට පවුකාරයන් හඳුන්වා දෙමින් පැවසීය.
“හොඳයි හොඳයි. ඔය මන්ත්‍රී නරපණුවන් පෝලිම් ගස්සලා එක්ක ආවනං. එහෙදිත් පාරක තොටක යනකොට පුදුම හදිස්සියක්ලු තියෙන්නේ. වාහන හැට හුට හමාරක් එක්ක හෝන් ගහ ගහ මුන් පාරේ යන්නේ හරියට මහජනයට මේ දැන් සේවය කරන්න වගේ. ප්‍රාඩෝ නැත්නම් කොන්දේ ආමාරුව හැදෙනවයි කියලනේ මුන් කියන්නේ” මාත් ඔය මන්ත්‍රීන්ගේ පැටිකිරියාව දැනගත්තේ මනුලෝකේ ගිහින් ඉඳපු කාලේ එහේ පත්තරයකින්. මාරයා තරමක් ආවේගයෙන් පවසා අවසාන වෙත්ම යමපල්ලෝ එතැන සිටි හිටපු මන්ත්‍රීවරු පෝලිම් ගස්වා මාරයා ඉදිරියට ගෙන එන ලදි. නරපණුවන් බොහෝමයක් මන්ත්‍රී පෝලිමේ සිටිනු දුටු මාරයාට මහත් පුදුමයක් ඇති විය.
“යමපල්ලනි නුඹලාට වැරදිලාවත් ද?
“ඇයි උතුමාණෙනි”
“මෙතෙන බාගෙකටත් වඩා ඉන්නේ මන්ත්‍රීවරුනේ?”
“නෑ උතුමාණෙනි මේ සේරෝම මන්ත්‍රීවරු. ටිකක් පාර්ලිමේන්තු බහුතරය පලාත් සභා හා ප්‍රාදේශීය සභා මන්ත්‍රීවරු. මාරයා දඬුවම් විනිශ්චයට පෙර මන්ත්‍රී පෝලිමේ මුලින්ම සිටි නරපණුවා දෙස හැරී තමන් මොන පක්‍ෂයේදැයි විමසුවේ නරලෝකයේ පක්‍ෂ දේශපාලනය පිළිබඳ දැනුවත්කමක් තිබූ නිසාවෙනි.
බියට පත්ව දැනටමත් සුළු දියෙන් තම ශරීරය තෙත් කර ගෙන සිටි බඩ තඩි නරපණුවා දහඩිය පිසදමා “නිල් කොළ රතු කොළ නිල් කහ කොළ නිල්”යැයි ගොත ගසමින් පවසන විට මාරයා නැවතත් පුදුමයට පත්ව යමපල්ලන් දෙස බලන්නට විය “උතුමාණෙනි, මේකා බලය තියෙන පැත්තට පැන පැන මන්ත්‍රී ධුරගත්ත එකෙක්. පක්‍ෂයක් නෑ. එක ප්‍රතිපත්තියක් නෑ. එ්කයි ඔය පාට ගොඩක්. මෙතන ඉන්න උන්ගෙන් සියයට අනූනවයක්ම පාට ගොඩක් තියෙන උන්” යැයි පැවසූවේ නරලෝකයේ සියලුම පුවත් තමා දන්නා බව මාරයාට අඟවමිනි. තවත් කිසිවක් නො විමසූ මාරයා දඬුවම් දීමට පෙරාතුව පවුකාරයන් කළ වැරදි මොනවාදැයි විමසූවේ නරපණුවන්ගේ පවු සොයා බැලීමට පත් කර සිටි යමපල්ලාගෙනි. “අල්ලස්, ස්ත්‍රී දූෂණ, හොරකම්, මැරකම්, මිනීමැරුම්, බොරුකීම්” යමපල්ලා මන්ත්‍රී පවුකාරයන්ගේ වැරදි ලිස්ට් එක කියවාගෙන යද්දී තම හස්ත සංඥාවෙන් එය නවත්වා දැමූ මාරයා මන්ත්‍රී පවුකාරයන්ට දැඩි දඬුවම් නියම කළේය.
වංචාකාරයන්ට ලෝදිය පෙවීමට නියම කෙරිණි. “උතුමාණෙනි මේ රාජ්‍ය සේවකයොත් වෘත්තීය සමිති නායකයොත් දේශපාලනඥයන් නිසාම තමයි මෙහේට ඇවිත් තියෙන්නේ. ගල්, වැලි, ගස් කපන්න, වතුර ගන්න හොර පර්මිට් දීලා. අත්සන් යොදලා, බියගන්වලා අපාය සහායක මිත්‍රයෝ ආශ්‍රය කරලා මේ නස්පැත්තියට මුහුණ දෙන්න රාජ්‍ය සේවකයන්ට සිදුවෙලා. ඔය දැන් කියන්නේ ගස් බැඳගත්තේ නෑ, බැන්දා කියලා. වෘත්තීය සමිති නායකයෝ නම් පොදු දේපළ විනාශ කරලා, රට දියුණු වෙන්න දෙන්නේ නැතිව පිකට් කරලා රට කාබාසිනිය කරපු නිසා ඒ පවටම එහෙන් මෙහේට ඇවිත්. ආයි ඉතින් මේ නරපණුවන්ට මනුස්ස ආත්මයක් ලබා ගන්නවා කියන්නේ කල්ප කාලාන්තරයකටවත් වෙන්නැති දෙයක්. අපට තමයි මේ පවු ගෙවන්න වෙන්නේ නිවාඩුවකුත් නැතිව” යමපල්ලා ඉතිරි පවුකාරයන් පිළිබඳවත් මාරයා දැනුම්වත් කරන්නට විය. මාරයා අපායේ ව්‍යවස්ථාව බලා පවුකාරයන් සිදු කළ වරදට ගැළපෙන දඬුවම් නියම කර විනිශ්චය සභාව අවසන් කළේය.
අපායේ දැන් දැන් යකඩ පිරිමැද්දෙන හඬ නිතර ඇසෙන්නට ලැබේ. ලෝ දිය හැළිය ද නිතර උණුවෙමින් තිබේ. අපායම නරපණුවන්ගෙන් මෙතරම් පිරී තිබූ අවස්ථාවක් යම ඉතිහාසයේ කිසිදිනක සඳහන්ව නොමැත. මෑතකදී පැමිණි පවුකාරයන් බොහෝ පවුකම් කර තිබූ නිසා විඳිය යුතු දඬුවම් වැඩි වූ අතර අධිකව අපායේ සම්පත් භාවිත කිරීම නිසා බොහෝ ඒවා අබලන් තත්ත්වයට පත්විය. සමහරක් දඬුවම්දීමට ප්‍රමාණවත් නොවීය. එම නිසා කටුඉඹුල් ගහ අලුත්වැඩියා කිරීමටත් අලුතින් ලෝ දිය හැළි කිහිපයක් ද මිලට ගැනීමටත් තීරණය කරන ලදි. අපායේ ඇති වූ මෙම නොසන්සුන්තාව නිසා හදිසි රැස්වීමක් කැඳවීමට මාරයාට සිදු විය. රැස්වීමට දිනයක් නියම කළ මාරයා එදිනට අපායේ සියලු කාර්යභාර නිලධාරීන්ගේ පැමිණීම අනිවාර්ය කළේය.
නියමිත දින නියමිත වේලාවට අපායේ මාරසභාව ආරම්භ විය. මාරයා පළමුව අපායේ නවතම තතු පිළිබඳ කෙටියෙන් සභාව දැනුම්වත් කර අදහස් හා යෝජනා ඇත්නම් සභාවට ඉදිරිපත් කරන ලෙස නියෝග කළේය. “උතුමාණෙනි අඹ ගෙඩියක් වගේ තියෙන රටෙන් ආපු උන්ට කොච්චර ලෝ දිය පෙව්වත් උන් ආයෙත් ලෝදිය ම ඉල්ලනවා. පස්සේ බැලින්නම් එහේදිත් උන් කසිප්පු කියලා ජාතියක් බොන්න පුරුදු වෙලා ඉඳලා තියෙනවා. ලෝ දිය බීලා උන්ගේ ඇඟ ඇතුළෙ තියෙන ඉන්ද්‍රියන් පිච්චුණාට උන්ට ගානක් නැහැ. මේකෙන් උනේ උන්ගේ බඩ සුද්ධ වුණු එක විතරයි. ඒ පැත්තේ නහයක් කටක් ඇරන් ඉන්න බැහැ පළාතම ගඳයි” ලෝදිය හැළි භාර යමපල්ලා තම අවනඩුව මාර සභාවට ඉදිරිපත් කළේ බැරෑරුම් ස්වරූපයකිනි.
කටුඉඹුල් ගහ හා ආයුධ භාර යමපල්ලන් ද තම අවනඩුව ඉදිරිපත් කරමින් පැවසුවේ “වෙන උන් වගේ නොවෙයි කාපු ජරාවේ තරමට උන්ගේ හම් කිඹුල්ලන්ගේ වගේ ගොරෝසුයි; හරිම තදයි” ඒක නිසා කටුඉඹුල් ගහේ උල් බොහෝමයක් කැඩී බිඳී ගොස් ඇති බවත්, බොහෝමයක් ආයුධ මොට වී ඇති නිසා නැවත මුවහත් කිරීමට සිදුව ඇති බවත් සභාවට දන්වන ලදි. සියල්ල සාවධානව අසා සිටි මාරයා අවසානයේ පැවසුවේ “ඉස්සර නම් මම මිනිස්සු පින් කරන කොට ඒවට බාධා කළා. සිල්වතුන් භාවනා කරන කොට භයානක ශබ්ද රූප මවලා කුසල ධර්ම වඩන එක නැවැත්තුවා. මම එහෙම කළේ උන් දිව්‍ය ලෝකෙට යන එකයි, නිවන් දකින එකයි නවත්තලා අපායට ගෙන්න ගන්න ඕන නිසා. ඒත් දැන් නරයෝ මනුලෝකෙම අපායක් කරලා. පවුකාරයෝ එහෙත් සදාචාරය, ගුණධර්ම, දේශපාලය, ආර්ථිකය, බැංකු බංකොලොත් කරලා ඇවිත් එ්ත් අවසානේ උන් මගේ අපායත් බංකොලොත් කළා එහෙනම්” මාරසභාව ද මාරයාගේ අදහස හිස් වනමින් එකහෙළා අනුමත කරන්නට විය.
අවසානයේ ගැටලුවට ගත හැකි ක්‍රියාමාර්ග සාකච්ඡා කොට කඩිනමින් පියවර ගැනීම සඳහාත් අපාය තවදුරටත් බංකොලොත් නොවීමට ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට කමිටුවක් පත් කිරීමට මාරසභාව තීරණය කළේය. උත්ගත වූ අනපේක්‍ෂිතභාවයෙන් ශක්‍රදේවේන්‍ද්‍රයා නරපණුවන්ගේ පැත්ත ගෙන සභාග මාරාණ්ඩුවක් පත්කරාවි යැයි හටගත් අනිසි බිය නිසාවෙනි. මාරසභාවට මෙලෙසින් අනිසි බියක් ඇති වූයේ නිකරු‍‍ණේ නොවේ. අපායේ දින කැලැන්ඩරයෙන් මීට වසර දෙදාස් හතළිස් අටකට පමණ පෙර ශක්‍රයාගේ ඒකාධිපති බලය පැරදවීමට මාර දේවපුත්‍රයා ද තම ඡන්දය ලබා දී තිබුණු හෙයිනි. එම නිසා ශක්‍රදේවේන්‍ද්‍රයා මාරයාට කිහිපවරක් දූතයන් එවා ඉල්ලා සිටියේ දිව්‍යලෝකයට පැමිණ අමෘතය බී ඒ ගැන සාකච්ඡා කරන ලෙසයි. අසුරේන්‍ද්‍රයාට ද මෙලෙසින් සාකච්ඡාවට යැයි පවසා ගෙන්වා ගෙන අමෘතය පොවා ඔහුත්, ඔහුගේ රාජ්‍යයත් යටත් කර ගැනීම නිසා මාරයා ශක්‍රදේවේන්‍ද්‍රයාගේ යෝජනාවට කැමැති නොවීය. පවුකාරයන් අතර මන්ත්‍රී පවුකාරයන් ද සිටීම මාරයාගේ බිය තවත් වැඩි කරවන්නට හේතු විය. එම නිසා තාවකාලිකව අපාය අමෘතය තහනම් කිරීමටත් මන්ත්‍රී නරපණුවන් තාවකාලිකව අපායේ සේවයට බඳවා ගැනීමටත් කළුගෝණි බිලි බයක් අපාය පුරාවටම ඇති කිරීමට හා ඕනෑම සත්ත්වයකු කීතු කීතු කර බුදිනා මිනීමරු බල්ලන් සහිත කූඩුවක් ද මාරභවනේ ස්ථාපනය කිරීමට තීන්දු විය. මධ්‍යම රාත්‍රි දොළහට ආසන්න වෙත්ම මාරසභාව අවසන් කරනු ලැබූවේ මාරදිව්‍ය පුත්‍රයාගේ නිදන වේලාව ආසන්න වූ හෙයිනි. අපාය බංකොලොත් වුවත් මාරයාගේ මාර පුරුද්ද අත්නොහරින්නක් බව යමපල්ලන් හොඳාකාරවම දැන සිටියේය.
එම්. ජී. ඒ. තිලංක
