මෑත කාලීනව සමේ රෝග ඇති වීමේ අවදානම වැඩි වෙමින් පවතින බව චර්ම රෝග විශේෂඥවරුන් අනතුරු අඟවා තිබේ. එනිසාම චර්ම රෝග පිළිබඳ ආයුර්වේද විග්‍රහය හා පිළියම් පිළිබඳ දැනුම්වත් කිරීම මෙවර ලිපියේ අරමුණයි.
ආයුර්වේදයේ චර්ම රෝග හඳුන්වන්නේ ‘කුෂ්ඨ රෝග’ නමිනි. ප්‍රධාන වශයෙන්ම ‘දේහය විකෘති කරගන්නේය’යන අදහසින් මේ රෝගය ‘කුෂ්ඨ’ ලෙස නම් කෙරේ. සම මතුපිට රස වත්ස්‍ය ආදි ධාතූන් කරා පැතිරෙන රෝග ලක්ෂණ ඇති කරයි. ආහාර ජීරණයේ ස්වරූපය අනුව රස වත්ස්‍ය මාංස, රක්ති, මජ්ජා, ශුක්‍ර ලෙස ආයුර්වේදය ධාතු ස්වරූප හඳුනාගැනේ. රස වත්ස්‍ය ආදි ධාතූන් කරා පැතිරෙන රෝග ලක්ෂණ ඇති කරන්නේ කුෂ්ඨයන්ය.
ප්‍රධාන ලෙස මෙම කුෂ්ඨ රෝග බෝ වන රෝග හා බෝ නොවන රෝග ලෙස බෙදේ. උදුම්බර කටාල ලෙස හඳුන්වනු ලබන්නේ බෝවන මහා කුෂ්ට රෝගය. සුදු කබර බෝ වෙන්නේ නැත. ආයුර්වේදයේ ප්‍රධාන කුෂ්ඨ රෝග ප්‍රභේද 18ක් ගැන සාකච්ඡා වෙයි. ඒ, මහා කුෂ්ඨ රෝග 7ක් සහ ක්ෂුද්‍ර කුෂ්ඨ රෝග 11ක් වශයෙනි. මෙම තත්ත්ව ආයුර්වේදයේ ගැඹුරු විග්‍රහයක් සහිත හඳුනා ගෙන තිබේ. එහෙත් එම දැනුම සම්බන්ධව අද අපට අධ්‍යයනයක් නැත. 
කුෂ්ඨයක් ඇති වීමට ප්‍රධානම හේතුව අනිසි ආහාර විහරණයන්ය. කුෂ්ඨ ඇති වීමට ප්‍රධාන වන්නේ ආහාර විධිය. එනම්: වැරදි ලෙස වැරදි ආහාර ගැනීමය. පැරණියන් කීවේ අප ශාක භක්ෂකයන් බවයි. ශාක භක්ෂණයෙන් පිට ගොස් අපි මස් මාංස භක්ෂණය කරන්නේ නම් කුෂ්ඨ රෝග වැනි තත්ත්ව ඇති වීමට එය ප්‍රධාන වන්නේය. මස් මාංශ අධිකව ආහාරයට ගන්නා පුද්ගලයාගේ පැවැත්මත් ධර්මිෂ්ඨ නැත. ආයුර්වේදයේ කුෂ්ඨ ගැන සාකච්ඡා කිරීමේදී ආහාර පිළිබඳ විග්‍රහාය ප්‍රමුඛ වේ.
දිරවන්නට පෙර යළි යළිත් ආහාර ගැනීම, වැඩිපුර ආහාර ගැනීම, අක්‍රමිකව ආහාර ගැනීම මෙන්ම විරුද්ධ ආහාර ගැනීමද කුෂ්ඨ රෝග වැලඳීමට හේතු වන බව ආයුර්වේද මතයයි. රෑට කිරි කෑම, කිරි සමඟ හතු කෑම, මස් සමඟ හතු කෑම වැනි විරුද්ධ ආහාර, අපථ්‍ය ආහාර සහ විෂම ආහාර සම්බන්ධෙයන් ආයුර්වේදයේ දීර්ඝ ලෙස විග්‍රහ කෙරේ.
ආහාරය සේම විහරණයත් වැදගත් වේ. අධික මත් පැන් පානය, දුම් පානය, පංච කර්ම වැරදි ලෙස සිදු කිරීම, ජලය බීම සම්බන්ධ පුරුදු, සවස ස්නානය, ඇතැමුන් යෝජනා කරන විවිධ නිරාහාර චිකිත්සා, ජලය පානය කිරීමේ අවිධිමත්බව කුෂ්ඨ රෝගයන්ට ප්‍රධානම හේතුවක් වේ.
චර්ම රෝග මැඬ පැවැත්වීම සඳහා අපේ සාම්ප්‍රදායික ක්‍රම විය. ඉන් සිදු වූයේ ස්වාභාවික ප්‍රතිශක්තිය වැඩි කිරීමය. දරුවන්ට රත කල්කය දෙනු ලැබුවේ ඒ පදනමිනි. එහෙත් රත කල්කය දීම අද සිදු වන්නේ නැත. මේ ඝර්ම කලාපීය රට තුළ නව ජන්මියාට මාස තුනක් යනතුරු ජලය නොදීමට කෙරෙන නිර්දේශද කුඩා කල සිට චර්ම රෝග ඇති වීමට හේතු වේ.
ස්වාභාවික ප්‍රතිශක්තිය යනු රෝග ආරක්ෂා කරන ක්‍රමයකි. අප ගන්නා ආහාර මගින් ස්වභාවික ප්‍රතිශක්තිය ඇතිවෙයි. යුක්ති කෘත ලෙස හඳුන්වන මේ ස්වාභාවික ප්‍රතිශක්තිය නැති වී රෝගී සිරුරක් ඇති වූ විට විශාල රෝග ප්‍රමාණයක් වැලඳීමේ අවකාශයකට පුද්ගලයා විවෘත වීමයි.
කුෂ්ඨ රෝගයක් සඳහා මනස බලපායි. වෛරය, ක්‍රෝධය සහිත කිපුණු පුද්ගලයාගේ රුධිරය කෝප වේ. ලේ කෝප වීම ලෙස මේ තත්ත්වය හඳුන්වයි. මනස කලබල නම් මනස අවිවේකි නම්, ඒ, සියල්ල කුෂ්ඨ රෝගයක් ඇති වීමට බලපායි. මෛත්‍රී සිතක් ඇති කරගැනීම වැදගත්ය. මුලින් කී ලෙසම මස් මාංස වැඩි වශයෙන් භාවිත කරන්නාගේ මනස ධර්මිෂ්ඨ නැත. මනස නිරන්තරව කිලිටි වේ. එවැනි පුද්ගලයකුගේ සිත තුළ මෛත්‍රිය වැඩෙන්නේ නැත. අධර්මිෂ්ඨ මිනිසුන් වෛරය ක්‍රෝධය ඇති කරන විටත් පරිසරය විකෘති වේ. එවැනි තත්ත්ව තුළ රෝග වැලඳීමේ අවකාශය ඉහළ යයි.
ස්වාභාවික නිර්මාංශ ආහාරවලින් මනසේ රජස් ඇති වීම අඩු වේ. මනස පවිත්‍ර කිරිමෙන් ස්වාභාවික ප්‍රතිශක්තිය වැඩි කරයි. එයද කුෂ්ඨ රෝග මර්දනයට ප්‍රධාන වේ. ආයුර්වේදයට අනුව කුෂ්ඨ රෝගයක් ඇති වන්නේ වාත, පිත්ත, කප නමැති ත්‍රිදෝෂය කිපීමෙනි. ත්‍රිදෝෂ කිපීමෙන් ඇති වන තත්ත්වය රුධිරයට බලපායි. දූෂණය වූ රුධිරය නිසා සම විකෘති වේ. එය කුෂ්ඨ රෝග තත්ත්වයක් ලෙස ප්‍රකාශ වේ.
කුෂ්ඨ රෝග හැදෙන බව දැනගන්නේ කෙසේද?
ශරීරයේ ස්පර්ශ හානියක් සිදු වේ. එනම්: හැඟීම්, දැනීම් නැති වේ. සම විවර්ණ විය හැකිය. තැන තැන සම ඉදිමෙන්න පුළුවන. පුංචි බිබිළි ඇති විය හැකිය. අහේතුකව රෝම කූප කෙළින් වේ. සමේ කසන ගතිය ඇති වේ. වෙනදාට වඩා වෙහෙසක් උපදී. ක්ලාන්ත ගතිය ඇති වේ. අධික වේදනා උපදී. දැවිල්ල සහ හිරි ගතිය ඇති වේ. මෙවැනි තත්ත්ව පෙනේ නම් ඒ කුෂ්ඨ රෝගයක් ඇති වීමට පූර්වයෙන් ඇති වන රෝග ලක්ෂණය.
බෝවන කුෂ්ඨ රෝග
ආයුර්වේදයේ බෝ වන රෝග ගණයට ඇතැම් කුෂ්ඨ වර්ග ඇතුළත්ය. එකම සයනයක නිදාගැනීම, මෛතුන්‍යය, මුහුණට මුහුණ ඉඳගෙන සිටීම, සරල ස්පර්ශය, එකම පිඟානක ආහාර ගැනීම, ඇඳුම්, ආලේපන, ආභරණ බෙදාගෙන පරිහරණය, රෝගී අයකු ඉතිරි කළ ආහාර අනුභවය වැනි පුරුදුවලින් කුෂ්ඨ රෝගයක් පුද්ගලයකුගෙන් පුද්ගලයකුට ආසාදනය විය හැකිය.
ආහාරපානවලට අමතරව විහරණ පවතී. මල මූත්‍ර වේග, වමන වේග, ආයාසයෙන් පාලනය කිරීම කුෂ්ඨ රෝග ඇති වීමට හේතු වේ. අධික ව්‍යායාම, ආහාර පාලන විධි, නිසි පරිදි ක්‍රමවත් කර පවත්වා නොගැනීමත් කුෂ්ඨ රෝග ඇති වීමට හේතුවකි. දහවල් නිදාගැනීමද නුසුදුසුය.
ආයුර්වේදයේ පවතින්නේ රෝග නිධානයට ප්‍රතිකාර කිරීමය. අප ඉහත සාකච්ඡා කළ මූලික තත්ත්ව පාලනය වන්නේ නම් කුෂ්ඨ රෝග ඇති වන්නේ නැත.
පථ්‍ය ආහාර රටාව
ධාන්‍ය වර්ග, තිත්ත ශාඛවල ආහාර වර්ග සුදුසුය, මුං, කවුපි, පරිප්පු, මුගුණුවැන්න, ගොටුකොළ, ඇත්තෝර කොළ, පැණි තෝරා, තම්පලා, ළපටි රාබු, කරවිල, පතෝල, තිබ්බටු, එළබටු, වම්බටු, කැරට්, බීට්, දඹල, පොල්පලා ,මොනරකුඩුම්බිය, කීකිරිඳිය, මුං යුෂ, ගිතෙල් කුෂ්ඨ රෝග සඳහා විශේෂයෙන්ම ගුණය. ගිතෙල් යනු අපත්‍ය හෝ අගුණ ආහාරයක් නොවේ. පැරණියෝ ණය වී හෝ ගිතෙල් කෑහ. ගිතෙල් කුෂ්ඨ රෝග වළක්වන ප්‍රධාන ඖෂධීය ගුණයක් සහිත ආහාරයකි.
සහිඳලුණු බෙහෙත් ලෙස පැරණියෝ තම එදිදෙනා ආහාර රටාවට යොදාගත්හ. ගස්ලබු, කෙසෙල්, පේර වැනි පලතුරු කුෂ්ඨ රෝග සඳහා විශේෂයෙන් ගුණදායකය. උක්ගස්, උගුරැස්ස ඉතා හොඳය. සැහැල්ලු ගති පැවතුම් ආගමානුකූල සන්සුන් පැවැත්මද ඉතා වැදගත් වේ.
බෙහෙත් වර්ග
පොඩි කාලයේ සිට දරුවන්ට රත කල්කය දීම ස්වාභාවික ප්‍රතිශක්තිකරණයට මුල් වේ. රත් කල්කය සැදෙන්නේ රත්හඳුන්, සුදුහඳුන්, කොල්ලු, වදකහ, වැල්මී සහ සහිඳලුණු එකතුවෙනි. අලුත ඉපදුණු බිලිඳකුට මුල් සතියේ සිටම මෙම බෙහෙත දෙනු ලැබේ.
කුෂ්ඨ රෝග පරම්පරාවෙන්ද ඇති වේ. රක්ත දෝෂය පාරම්පරික කුෂ්ඨ රෝගවලට හේතුවය. රක්ත දෝෂය නිසා ශරීරයේ පහළට යත්ම ආම පිත්තය, මලබද්ධය, බඩවැල්වල තුවාල ඇති වේ. පෙණහලුවලට බලපෑමෙන් ඇදුම රෝගය හටගනී. හිසට බලපෑමෙන් ඉරුවාරදය ඇති වේ. හමට පැමිණි විට කුෂ්ඨ රෝග ඇති වේ. බටහිර වෛද්‍ය ප්‍රතිකාරයෙන් ඇදුම රෝගය නිට්ටාවට සුව කළත් කුෂ්ඨ රෝග මතුවන්නේ එබැවිනි. ආහාරයම ඖෂය වේ. ඖෂධයම ආහාර වේ. නෙල්ලි, රසකිඳ කොළ කැඳ වැනි ඖෂධීය පාන කුෂ්ඨ රෝග පාලනය කරයි. විශේෂයෙන්ම ඉරමුසු කැඳ, ගොටුකොළ කැඳ, මොනරකුඩුම්බිය කැඳ, බෙලි කොළ කැඳ, දිවුල් කොළ කැඳ සුදුසුය. වස විස නැති දේශීය හාල් වර්ගයක් භාවිත කිරීම සුදුසුය. මිශ්‍ර කොළ කැඳ, මිශ්‍ර පලා වර්ග ආයුර්වේදය අනුමත නොකරයි.
