කලක් තිස්සේ රටේ උත්සන්න වෙමින් පැවති දේශපාලන අස්ථාවරභාවයට නැවතීමේ තිත තබමින් ස්ථාවර නායකයකු පත් කරගැනීමට ශ්රී ලංකාව පසුගියදා සමත් විය. අභිනව නායකයාගෙන් රට ඉටු කරගැනීමට බලාපොරොත්තු වන අරමුණු පිළිබඳ මේ හිමියෝ කරුණු දක්වති.
ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා මේ රටේ ජනාධිපතිධුරයට පත් වන්නේ සුවිශේෂ සන්ධිස්ථානයකදීය. එක් අතකින් ඇමෙරිකානු ව්යාප්තවාදය ශ්රී ලංකාවේ ස්වෛරීත්වයට තද ලෙස බලපෑම් කරමින් තිබිණි. පසුගිය කාලය තුළ අස්සන් කිිරීමට උත්සාහ ගන්නා ලද මිලේනියම් චැලේන්ජ් ගිවිසුම එහි එක් දර්ශකයක් පමණි. තවත් අතකින් ඇමෙරිකාව ලොව යම් යම් රටවලට ඇතුළු වීමට භාවිත කරන මෙවලමක් වන වහාබ් අන්තවාදය ශ්රී ලංකාව ඇතුළත සක්රීයව ක්රියා කරවමින් 250කට වැඩි ජීවිත අහිමි කර තිබිණි.
2015 දී මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා පරාජය වීමත් සමඟ රට තුළ බෙදුම්වාදය සඳහා අවශ්ය ව්යවස්ථා වෙනස ආරම්භ වූයේය. බෙදුම්වාදයේ ශ්රී ලංකාවේ නියෝජිතයන් හැටියට පෙනී සිටින ලාල් විජේනායක, සුමන්තිරම්, ජයම්පති වික්රමරත්න වැනි අය එක් වී පාර්ලිමේන්තුව පවා නොමඟ යවමින් මෙය ඉදිරියට ගෙන එනු ලැබීය. ඒත් සමඟම එයින් කරගැනීමට නොහැකි වූ ව්යවස්ථා ක්රියාදාමය 20 වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනය ඉදිරිපත් කරමින් 13ට පණ දෙන බව පෙන්වමින් රට බෙදීමද කරගෙන යනු ලැබීය.
මෙහිදී නිරන්තරයෙන්ම ජනතාව අතරට ගෙන ආවේ සුළු සුළු වෙනස්කම් කිහිපයක් සිදු කරන බවයි. එහෙත් මේ ‘සුළු සුළු වෙනස්කම්’ සමඟ බෙදුම්වාදී ගල් රෝල ලංකාව මතින් පිය නඟන සෙයක් දිස් විය. ඒ මඟින් ලංකාව දෙකඩ වීමට තිබූ අවදානම පසුගිය අවුරුදු පහ තුළම මාතෘ භූමියට එරෙහිව පැවතිණි.
එමෙන්ම මහ බැංකු මංකොල්ලයෙන් අනතුරුව රටේ ජනතාවගේ බදු වැඩි කරමින් රට වැසියන් කබලෙන් ළිපට ඇද දමන තත්ත්වයකට පත් විණි.
රණවිරුවන් දඟගෙට යැවීමට මෙන්ම ජිනීවා යෝජනාවලිය මඟින් ශ්රී ලංකා හමුදා යුද අපරාධ කළා යැයි ලෝකයට පෙන්වීමට මංගල සමරවීර තම අනුග්රහය යටතේ බරපතළ අතපෙවීමක් සිදු කළේය.
ඒත් සමඟම ඉන්දීය ටෙලිනාටක මෙරට රූපවාහිනීවලට ගෙන එමින් ඒ ඔස්සේ අප රටේ මොළ ශෝධනය කරමින් ඉන්දීය උප සංස්කෘති මෙරටට ඇතුළු කරවමින් විශාල සංස්කෘතික හෝදා පාළුවකට ලක් කරනු ලැබීය. මේවා සමහරක් රාජ්ය මැදිහත් වීමෙන් මෙන් ම ව්යාපාරිකයන් මාර්ගයෙන් ද සිදු කරනු ලැබිණි.
භික්ෂූන් වහන්සේ සිරගත කරමින්, සිංහලයන්ගේ මූලිකත්වය නැති කරන තත්ත්වයක් දක්වා එය වර්ධනය වෙමින් පැවතිණි. විශේෂයෙන්ම මුහුදු මහා විහාරය, ගුරුකන්ද විහාරය වැනි ස්ථානවල ඉඩකඩම් අන්තවාදීන්ට පවරමින් ඒවා කොල්ල කන්න සැලසිණි. මෙහි උග්රම අවස්ථාව වූයේ අපවත් වී වදාළ හිමිනමකගේ දේහය තම විහාර භූමියේදී ආදාහනය කිරීමට නොහැකි තත්ත්වයක් උදා කිරීමය.
ලේක්හවුසිය, ජාතික රූපවාහිනිය, ස්වාධීන රූපවාහිනිය වැනි ආයතනය යොදාගනිමින් මේ රටේ ජාතිකත්වය ගොඩනැඟූ භික්ෂූන් වහන්සේට දැඩි ලෙස ප්රහාර එල්ල කරමින් බොරු චෝදනා නඟන්නට වීය.
දවසින් දවස මේ දේශපාලනීකරණය මෙන්ම පලි ගැනීම් උග්ර වෙමින් සමාජය ඉතා නරක තැනකට පැමිණියේය. ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතා බහුතර සිංහල ඡන්දයෙන් හා අතළොස්සක් දේශප්රේමී සුළු ජාතික ඡන්දයෙන් රටේ ජනාධිපති බවට පත් වූයේ මෙවන් අවස්ථාවකදීය.
දැන් ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට තිබෙන අභියෝගය තමා ජනාධිපති ධුරයට පත් කිරීමට ඡන්දය දුන් හැට නව ලක්ෂයකට අධික ජනතාවගේ අභිලාෂයන් ඉටු කිරීමයි; එමෙන් ම තමාට ඡන්දය නොදුන් පිරිසද ඇතුළු සමස්ත ජනතාවගේම ගෞරවය සහ පක්ෂපාතිත්වය රැකගෙන මේ රට යහපත් මාර්ගයට ගෙන ඒමයි.
විශේෂයෙන් භූගෝලීය වශයෙන් රටේ ඒකීය භාවය ආරක්ෂා කරගැනීම ඉතා වැදගත්ය. මෙහිදී රටේ ඒකීයභාවය සුරක්ෂිත කරගෙන අනාගතයේ එල්ල විය හැකි තර්ජන නැති කරගැනීම සඳහා වැදගත් වන කාරණ කිහිපයක් පෙන්වාදිය හැකියි.
දහනව වතාවක් සංශෝධනය වෙමින් විකෘත භාවයට පත්ව ඇති මේ ව්යවස්ථාවේ දහතුන් වැනි සංශෝධනය සහ දහනව වැනි සංශෝධනය ඉවත් කිරීමට කටයුතු කිරීම මෙහිදී ඉතා වැදගත් කරුණකි.
යම් විධියකින් එලෙස ඉවත් කිරීම ගැටලුවක් වේ නම් නව ව්යවස්ථාවක් සකස් කළ යුතුය. එහිදී දහතුන් වැනි ව්යවස්ථා සංශෝධනයේ ඇති බෙදුම්වාදී ලක්ෂණ ඉවත් කළ යුතුය. එමෙන්ම ‘විධායක ජනාධිපතිවරයාගේ තටු කපනවාය’ කියන බෙදුම්වාදී එන්ජීඕ කල්ලිවලට රට පාලනය කිරීමට සලසා දුන් ඒ වැඩපිළිවෙළ වෙනස් විය යුතුය.
ඡන්ද ක්රමය වෙනස් කර, මේ තිබෙන ක්රමය වෙනුවට කොට්ඨාස ඡන්ද ක්රමය ඇති කිරීමද ඉතා වැදගත්ය.
මේ අවස්ථාවේ සියයට හැට හතක් සිංහල ඡන්ද ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට ලැබීම විශේෂ සංසිද්ධියකි. මේ තත්ත්වය අපට හැමදා බලාපොරොත්තු විය නොහැකිය. එහෙයින් බහුතර සිංහල ජනතාවගේ අභිමතාර්ථය ඉටු නොවන පරිදි සකස් කර ඇති මේ ජනාධිපතිවරණ ඡන්ද ක්රමය වෙනස් විය යුතුය.
ජාතික සමඟිය ආරක්ෂා කරගැනීමේදී වැදගත්ම කරුණ නම් අන්තවාදී නායකයන්ට දේශපාලන කප්පම් දීම නැවැත්විය යුතු බවයි. එය මින් ඉදිරියට සිදු නොවිය යුතුයි.
සුළු ජාතීන් මේ වන විට පසු වන්නේ අන්තවාදී දේශපාලනඥයන්ගේ අත්අඩංගුවේය. මෙයද වහා වෙනස් කළ යුතුය. කිසිම සුළු ජාතික සාමාන්ය මනුෂ්යයකු බෙදුම්වාදය අනුමත කරන්නේ නැත. ඔවුන් ඉල්ලන්නේ තමන්ට ජීවත් වීමට සුදුසු අවශ්ය පරිසරයකි. ඔවුන් දැනට සිටින මානසිකත්වයෙන් මුදාගත හැක්කේ යුද්ධය අවසන් කර ඔවුන්ට ජීවත් වීමේ අයිතිය සහතික කර දුන්නා සේම ඒ ප්රදේශවල ගමනාගමන පහසුකම්, ගොවිතැනට අවශ්ය කරන පහසුකම්, ජලය, ඔවුන්ගේ කෘෂි නිෂ්පාදනවලට සාධාරණ මිලක්, වෙනත් නිෂ්පාදන තාක්ෂණය වැනි දේ සැලසීම මඟින් පමණි.
අප භික්ෂූන් වහන්සේ විසින් ඉදිරිපත් කළ ‘සම්මුතියේ මාලිමාව’ යන වැඩසටහනේ මේ සියලු කරුණු පැහැදිලිව ඉදිරිපත් කර ඇත.
කිසිදු සොයා බැලීමකින් තොරව මේ රටට සරණාගතයන් ගෙන ඒම සම්පූර්ණයෙන් නතර කළ යුතුයි. මෙය වළක්වාලීම සඳහා ආගමන විගමන නීති සකස් කළ යුතු අතර, ඔවුන් ලියාපදිංචි කිරීම සිදු කරන කූට ව්යාපාර වහා නැවැත්විය යුතුය.
අහිතකර ගිවිසුම් රැසක් මඟින් ඉකුත් කාලය තුළ මේ රට අරාජික කරමින් පසුපසට ගෙන යනු ලැබීය. එමඟින් රටේ ඒකීය භාවය හා ස්වාධිපත්යය ගිලිහී යෑමට කටයුතු සිදු විය; දේශීය ආර්ථිකය සූරාකෑමට ලක් කෙරිණි; විදේශ සමාගම්වලට මෙරට සම්පත් අත්පත් කරගැනීමට ඉඩ සැලසිණි. මේ සියල්ල ක්රියාත්මක වීමේ ඉඩ-කඩ වසාදැමීමේ වගකීම ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාට පැවරී තිබේ.
පුරාවිද්යා ස්ථාන, ආගමික ස්ථාන මංකොල්ල කමින්, විනාශ කරමින්, බහුතර සිංහල සංස්කෘතියට මෙන්ම ඉතිහාසයට සිදු කරන මහා අනර්ථ බලපෑම නතර කිරීමද මේ මොහොතේ ජනාධිපතිවරයාට පැවරී ඇති වගකීමකි.
සංවිධානාත්මක කල්ලි මඟින් බුදුදහමට සිදු කරන විනාශය, අසත්ය ප්රකාශ, බුදු දහම විකෘති කිරීම්, බෞද්ධ සංස්කෘතියට එල්ල කරන නොයෙක් ප්රහාර, සත්ත්ව අහිංසාවාදී සංවිධාන නමින් ඇති රාජ්ය නොවන සංවිධාන බෞද්ධ පෙරහරවල අලි ගෙන යෑම වළක්වාලීමට උත්සාහ දැරීම වැනි අභියෝගවලින් බුද්ධ ශාසනය බේරාගැනීමටද රාජපක්ෂ මහතාට සිදු වී තිබේ.
පසුගියදා වහාබ් අන්තවාදීන් විසින් එල්ල කරන ලද බෝම්බ ප්රහාර මාලාවෙන් පසු මුස්ලිම් පල්ලියක් පල්ලියක් ගානේ කඩු, කිනිසි ඇතුළු නොයෙක් තියුණු ආයුධ සොයා ගැනිණි; නිවාසවලින් පවා බෝම්බ සොයාගනු ලැබිණි; පුද්ගලයෝ රැසක් අත්අඩංගුවට ගනු ලැබූහ. එහෙත් ඔවුහු වහා නිදහස් කරනු ලැබූහ. ඒ නිසා මේ අන්තවාදීන් පුනරුත්ථාපනය කිරීමේ වැඩපිළිවෙළක් ක්රියාත්මක කළ යුතුය. මෙය ඉක්මනින් සිදු නොවුණ හොත් ඔවුන් නැවත සංවිධානගත වී ඉදිරියේදී මීට වඩා බරපතළ විනාශයක් සිද්ධ කිරීමට ඉඩ තිබේ. මේ අන්තවාදීන්ට උදවු-උපකාර කළ, ඒ සඳහා උඩගෙඩි දුන් දේශපාලනඥයන්ගේ තරාතිරම නොබලා නීතිය ක්රියාත්මක කළ යුතුය.
ඉකුත් කාලයේ රට පුරා මත්ද්රව්ය ව්යාප්ත වීම ශීඝ්රයෙන් සිදු විය. ඒ නිසා අවශ්යයෙන්ම මත්කුඩු, මත්පෙති වැනි මත්ද්රව්ය දුරලීම සඳහා ගුවන් තොටුපොළ, වරාය හා රේගුව ඒකාබද්ධ ආරක්ෂක ක්රමවේදයක් වහා ක්රියාත්මක විය යුතුය.
සිංහලයා වඳ කිරීම සඳහා සැලසුම් සහගත සූක්ෂ්ම වැඩපිළිවෙළක් කලක් තිස්සේ ක්රියාත්මක වෙමින් තිබේ. මේවායින් සමාජය ගලවාගැනීමේ නීති-රීති ක්රියාත්මක කිරීම ඉතා වැදගත්ය.
සමස්ත රට පුරා එක් නීතියක් ක්රියාත්මක කළ යුතුයි. එය පුද්ගලයාගෙන් පුද්ගලයාට හෝ ප්රදේශයෙන් ප්රදේශයට හෝ වෙනස් වීමට ඉඩ නොතිබිය යුතුයි. සිංහල, දෙමළ, මුස්ලිම්, බර්ගර් යන මේ සියලු ජනවර්ගවලට කිසිදු භේදයකින් තොර ශ්රී ලංකාවක ජීවත් වීමේ පරිසරය නිර්මාණය කිරීම ජනාධිපති ගෝඨාභය රාජපක්ෂ මහතාගේ වගකීමයි.