ට්‍රාන්ස්පේරන්සි ආයතනය ළඟදි එළිදක්වපු කැම්පේන් එක දකිද්දී මට කාරණා කිහිපයක් මතක් වුණා. එකක් තමා කාලාන්තරයක් තිස්සේ ක්‍රමිකව අපේ සමාජය තුළ මුල් බැසගෙන තියෙන සමාජ අසාධාරණත්වය සහ එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස සමාජ ආසාධාරණත්වය එදිනෙදා ජීවිතයේදී සාමාන්‍යකරණයට ලක්වීම. 71 තරුණ කැරැල්ලේ ඉදන් 83 න පස්සේ දෙමළ තරුණයන්ගේ නැඟිටීමටත් නැවත වරක් අවාසනාවන්ත ලෙස 89 තරුණ කරල්ලටත් මුලිකම හේතුව එදිනෙදා දේශපාලන භාවිතයෙන් එහාට ගිය ගමේ, පන්සලේ, පාසලේ, රාජ්‍ය ආයතනවල සහ අනෙකුත් තවත් බොහෝ තැන්වල තියෙන සමාජ අසාධාරණය. කොයිතරම් දියුණු වුනත් අදටත් ඉගෙන ගත්ත ඉස්කෝලේ, දේශපාලන සම්බන්ධතා, හැදුණු වැඩුණු ගම්පළාත, මවුපියන්ගේ සමාජ සම්බන්ධතා මත තමයි බොහෝ තරුණ තරුණියන්ගේ අනාගතය තීරණය වෙන්නේ.
අපි වටේ තියෙන සමාජය මොකක්ද කියල තේරුම් ගන්නෙ නැතුව සමාජ (අ)සාධාරණත්වය තේරුම් ගන්න බෑ. මේක දුපතක්.
හැම ජාතියක්ම ආගමක්ම අවුරුදු දහස් ගානක් තිස්සේ, පොඩි පොඩි ප්‍රශ්න තිබ්බත්, සතුටින් සමාදානෙන් ඉන්න තැනක්. ඇමරිකාවේ හෝ දකුණු අප්‍රිකාවේ වගේ හමේ පාට හින්ද මිනිස්සු කොන් කරන්නේ නෑ. යුරෝපයේ වගේ විදේශිකයෙක් නිසා අඩු සැලකිලි කරන්නෙත් නෑ. ගමෙන් ආවා කියල, දෙමළ හෝ මුස්ලිම් කියල, කාටවත් නිදහස් අධ්‍යාපනේට හෝ රස්සාවේ ඉහළට යන්න බාධාවක් නෑ.
හැබැයි අමුතු ජාතියේ බෙදීම් ගොඩයි. ලොකුම දේ කුලය. කසාදෙට, දේශපාලනේට, පන්සලට කුලය තමා හරහට හිටින්නෙ. ඊට පස්සෙ ගම, පාසල, රැකියාව, පක්ෂෙ වගේ ‘හදාගත්ත දේවල්’ මතත් බෙදීමක් තියෙනවා. තව කෙනෙකුට කියන්න පුළුවන් ඒක බෙදීමක් නෙමෙයි ‘අනන්‍යතාව සහ අභිමානය’ කියල.
සාධාරණතවය සහ අසාධාරණය කියන්නෙ මොකක්ද? ඒකත් සාපේක්ෂයි නේද?. 
කාන්තාවන්ට ආසාධාරණයක් කියල හිතෙන එක මගේ පිරිමි මිතුරන්ට සාමාන්‍ය දෙයක් වෙන්න පුළුවන්. හඳුනන කෙනෙක් නැතුව ආණ්ඩුවේ තැනකින් වැඩක් කරගන්න බෑ කියන කාරණය හැමදාම මාව තරහ ගන්නනවා. නමුත් බොහෝ දෙනෙකුට දැන් ඒක සාමාන්‍ය දෙයක්. ආණ්ඩුවේ කන්තෝරුවට යන්නෙම කීයක් හරි අතමිට මොළවලා රාජකාරිය කරගන්න. ළමයි බලාගෙන හස්බන්ඩ් කියන දෙයක් අහගෙන ගෙදර ඉන්න එකට සතුටු මිතුරියෝ ගොඩක් මට ඉන්නවා. හැබැයි කාන්තාවන් සවිබල ගැන්වීම ගැන වැඩකරන සිවිල් ක්‍රියාකරිනියකට ඒ සම්බන්ධයෙන් වෙනස් අදහසක් තියෙන්න පුළුවන්.
ඊළඟ දේ තමා අසාධාරණය වෙන්නෙ කා අතින්ද කියන එක. පඩි පෙළක් වගේ හැම වෙලාවේම යට ඉන්න කෙනා අසාධාරණයට ලක් වෙනවද? අපිට අසාධාරණයක් කරන අය පිරිමහගන්නේ එයාලට ඊට වඩා උඩින් උන අසාධාරණයක ඇරියස් එකද? එතකොට අපි හැමෝම මේ අසාධාරණකම් සිදුවන ජාලයේ කොහෙදිහරි වින්දිතයන් (victim) බවට පත්වෙලා තියෙන නිසා ‘සමාජ අසාධාරණත්වයන්’ නොමලයිස් වෙලාද? සාධාරණ සමාජයක් ගොඩනැගීමට තිබෙන ලොකුම බාධකය විය හැක්කේ එයයි.
දැන් මම ගන්නම් දේශපාලනික උදාහරණයක්. කොළඹ මහනගර සභාව සදහා මගේ කැම්පේන් එක. ඒකෙ තේමාව වුණේ ‘ඔබ දිනවන කොළඹ ගමන’. මේ අදහස මට ආවේම කොළඹ හෙවත් ලංකාවේ ආර්ථික, සමාජ සහ සංස්කෘතික අගනගරයේ තිබෙන ‘සමාජ අසාධාරණත්වයයි’. කොළඹ කියන්නේ මේ රටේ ප්‍රතිබිම්බය. ඇයි මිනිස්සු කොළඹට එන්නේ? ආවම මොකද වෙන්නේ? සමාජ (අ)සාධාරණත්වය ඔවුන්ගේ සිහින සැබෑ කරගන්න බලපෑම් කරන්නේ කොහමද? ‘අසාධාරණය’ එදිනෙදා සෑම කටයුත්තකදීම හමුවන නිසාත් ඊට පිළිතුරු සොයන්නනේ අසාධාරණ ක්‍රම සහ විධි වලින් නිසාත් සමාජ අසාධාරණත්වය ඔවුන්ගේ ජිවිත වල ‘නෝමලයිස්’ වෙන්නේ කොහොමද? මිනිස්සු තමුන්ගේ පෞද්ගලික ජයග්‍රහණයන් වෙනුවෙන් කැපකරන්නේ සමාජ සාධාරණත්වයේ පදනම නෙමෙයිද? ඒක පුරුද්දදක් හරි සිරිතක් හරි බවට පත්වෙනවද? වැඩිහිටියන්ගෙන් දරුවෝ ඉගෙන ගන්නේ එක නේද?
පෞද්ගලිකව තමුන්ට පාලනයක් නැති තමුන්ගේ මවුපියන්ගේ සමාජ තත්වය හෝ තමුන්ගේ පාසල මත මහා සමාජයේදී කොන් කිරීමකට හරි වෙනස් කර සැලකීමකට හරි ලක්වුණාම ලොකු කම්පනයක් ඇති වෙනවා. ඊටපස්සේ ඒක සමාජ පළිගැනීමක් දක්වා වර්ධනය වෙනවා. තවත් පිරිසක් ඒ කම්පනයෙන් මිදෙන්න ‘මේක තමා හරි විදිහ’ කියල හිතනවා. හිතලා අත යටින් කීයක් හරි දීලා තමුන්ගේ වැඩේ කරගන්නවා. ප්‍රශ්නය එතැනමයි.
සමාජ අසාධාරණය ‘සාධාරණ’ එකක් නේද කියල කොළඹ රස්සවාලට එන, ආණ්ඩුවේ කන්තෝරු වලින් වැඩක් කරගන්න එන, ව්‍යාපාර පටන්ගන්න එන හැමෝම දිගටම හිතුවොත් මොනව වෙයිද?
